WEB 3.0 NEDİR? NE İŞE YARAR? ÖZELLİKLERİ NELERDİR?
WEB 3.0 NEDİR? NE İŞE YARAR?
Hayatımıza 1989 yılında, Tim Burners-Lee adındaki bilgisayar bilimi olan bir mühendisin bulmasıyla giren internet ve Web kavramı, yıllar içinde evrimleşti ve ilk önce Web 1.0 sürümü ile başlayan bu süreç, Web 2.0 ve Web 3.0 sürümleri ile devam etti.
1989’dan 2004 yılına kadar kullanılan internetin ilk nesli Web 1.0, sunuculara sahip bir sürümdü ve bu sürüme erişim az sayıdaydı. Tüketiciler sadece internet sitelerinde okuma yapabiliyor, bu siteye üye olamıyor veya yorum yapamıyordu. 2004 yılından sonra internetin ikinci nesli hayatımızda yerini aldı ve şu anda hala kullanılan bu sürüm ile etkileşimli internet çağı başladı. Sosyal medya platformlarının ve kayıt olma, yorum yapma, beğenme gibi özelliklere sahip olan etkileşimli internet sitelerinin varlığı Web 2.0 sürümü ile hayatımızda yerini aldı. Merkeziyetçi bir yapıya sahip olan internetin bu sürümünde kişisel veriler sosyal medya platformlarının kontrolünde oluyor ve paylaşılan ve üretilen içeriklerden kar sağlanıyor.
Ancak internetin geleceği olacak olan üçüncü nesil Web 3.0 ile bu durum ortadan kalkacak çünkü Web 3.0, geleceğe kişiselleştirilmiş, merkeziyetsiz ve verilerin sadece kişiden kişiye olacak şekilde aktarılacağı bir internet çağı sunuyor. Herhangi bir aracı olmadan kullanılacak olan Web 3.0, Blokchain, yapay zekâ (AI), dApp ve Peer to Peer (P2P) kavramları ile ilişkilendiriliyor.
WEB 3.0 ÖZELLİKLERİ NELERDİR?
Semantik Ağ olarak adlandırılan Web 3.0, Web 2.0’den farklı olarak büyük şirketleri ve platformları değil; kişileri merkezine alan ve veri tabanına daha çok önem veren bir sistem olarak anlatılıyor. Blockchain, yani blok zinciri kavramı ile verilerin sadece kişiden kişiye aktarıldığı, Web 2.0’de aracı olan platformların ve internet sitelerinin var olmayacağı anlamına geliyor. Ayrıca Web 3.0’de belli bir merkez olmayacağı için sürümdeki verilerin doğru ve güvenli bir şekilde işlenmesi, anlaşılması ve gerekirse süzgeçten geçirilmesi için yapay zekâ ve makine öğrenmesi kavramları da büyük önem kazanıyor. Makine öğrenmesi sayesinde Web 3.0’deki kişisel veriler başkalarının eline geçmeyecek şekilde yönetiliyor ve böylece Web 3.0’nin vadettiği verilen yüksek güvenlik altında olması sağlanmış oluyor.
WEB 3.0 VE İNTERNETİN GELECEĞİ
Daha sağlam bir altyapı ve güvenlik sistemi sunacak olan Web 3.0 henüz Web 2.0’nin yerini alıp kendi çağının kapılarını açmadı fakat bunun yakın zamanda olmaması için de herhangi bir engel yok. Özellikle 2009 yılında hayatına başlayan ve finans dünyasında çarpıcı bir yer elde eden Bitcoin ile teknolojiyi başka bir seviyeye taşıyan Metaverse kavramları Web 3.0’nin varlığının çok yakın bir zamanda hayatımızda tümüyle olacağı sinyallerini veriyor. Ayrıca şu anda kullandığımız telefon, tablet, bilgisayar gibi elektronik cihazların yanı sıra WiFi ile bağlantı kurabilen akıllı ev aletleri, IoT (Internet of Things) kavramına canlılık katıyor ve hayatımıza girmeye başlayan Web 3.0’nin ilk örneklerinden oluyor. Web 3.0 ile değişecek olan birçok farklı yapı da mevcut. Örneğin şu an kullanılan Appler yerine dAppler; kullandığımız internet siteleri yerine temeli VR’a dayanan Metaverse’ler hayatımıza girecek. İnternet tarayıcıları, depolama alanları, işletim sistemleri değişecek. Şu anda milyonlarca kullanıcıya sahip olan ve merkezi bir veri tabanına sahip olan Instagram, Twitter, Facebook, WhatsApp gibi sosyal medya/mesajlaşma platformlarının yerini Blockchain sistemi ile başka dAPPler alacak. Web 3.0 sayesinde finans dünyasında kripto paralar günlük yaşantımızın sıradan ancak vazgeçilmez bir parçası haline gelecek. Şu anda yapılan paylaşımlar ile üreticiden belli oranda kar sağlayan uygulamalar (Instagram, Facebook, vb.) Web 3.0 ile bunu yapamayacak ve herkesin kişisel olarak kendine ait olan kripto cüzdanları hayatımıza girecek. Böylece kişinin paylaştığı içerikten elde ettiği mali değer, sadece kendisine fayda sağlayacak.
Tüm bunlar düşünüldüğünde internetin üçüncü neslinin hayatımıza girdiğinde tüm insanlık için yeni bir adım olacağını ve Web 3.0 sayesinde daha hızlı, şeffaf, güvenilir ve kişisel bir internet çağında yaşayacağımızı düşünmek heyecan uyandırıyor.
